Tại sao đĩa nhựa pre 90 lại đậm chất analog, đĩa nhựa bây giờ đậm chất nhạc số?

Câu trả lời nằm ở công nghệ thâu âm ở từng thời kỳ với hai thiết bị then chốt là master tape và ADC (Analog to Digital Converter).

Quy trình sản xuất đĩa nhựa trước những năm 1990

Nhiều người - trong đó có người viết bài này nhận thấy rằng, âm thanh của những chiếc đĩa nhựa phát hành trong những thập niên 60, 70 và 80 của thế kỷ trước lại có sự mê hoặc kỳ lạ. Cho dù thể loại nhạc pop, rock, classic hay là gì thì giọng hát của ca sỹ luôn đầy, dày, ấm nhưng mềm mại, tiếng trống bass và guitar bass chắc nịch tròn lảy, tiếng đàn dây êm và mượt rất dịu dàng... Tất cả những âm thanh lọt tai, mềm mại và giàu cảm xúc như vậy được nhiều người gọi chung bằng một khái niệm "âm thanh analog". 

Quy trình sản xuất đĩa nhựa sau những năm 1990

Ngược lại, những bản ghi đĩa nhựa sau này - những năm 90 trở lại đây - âm thanh khác trước khá nhiều. Điểm tích cực là độ chi tiết cao hơn, nhiều hiệu ứng về âm thanh ấn tượng, độ mở của tần số rộng hơn và nền âm sạch sẽ. Song những ưu điểm của các bản ghi pre 90 theo kiểu "âm thanh analog" thì không còn nữa.

Đầu băng cối Nagra T Audio - một thiết bị nhà nghề của Thụy Sĩ được nhiều người dùng như nguồn phát tiêu chuẩn

Vậy điều gì đã tác động vào sự thay đổi về chất âm của các bản ghi? Công nghệ thu âm? Trình độ của kỹ sư? Hay thiết bị trình diễn? Câu trả lời nằm ở 2 hình vẽ phía trên với sự khác biệt nằm trong khung màu đỏ. Trước đây, kỹ sư phòng thu sử dụng băng từ (băng cối - Reel To Reel) để ghi âm trực tiếp, lưu trữ và sử dụng bản ghi đó làm mastering và chế tạo phôi in đĩa nhựa. Bắt đầu từ những năm 90, khi công nghệ số phát triển, các kỹ sư sử dụng bộ chuyển đổi tín hiệu tương tự sang số (ADC - Analog to Digital Converter) để ghi âm và mastering chế tạo đĩa vinyl. Và như vậy, tuy được lưu trữ trên đĩa nhựa nhưng công nghệ thu âm đĩa vinyl bây giờ chủ yếu dựa vào công nghệ số.

Thiết bị ADC dùng để ghi âm trong các phòng thu hiện tại

Có thể thấy định dạng ghi âm để mastering và chế tạo phôi đĩa chính là nguyên nhân tạo nên sự khác biệt giữa các thế hệ đĩa nhựa. Nếu như băng cối được coi là "đỉnh cao" trong âm thanh analog thì nhạc số lại được coi như không có đối thủ trên khía cạnh chi tiết, độ sạch sẽ và hiệu ứng âm thanh. 

LP cũ giá rẻ, chất "analog" được nhiều người sành chơi săn lùng

Việc đánh giá hay - dở phụ thuộc vào cách nghe của mỗi người. Tuy nhiên, với những người sử dụng băng cối làm nguồn phát tham chiếu, lấy âm thanh "chuẩn analog" làm thước đo về chất lượng sẽ chỉ chuộng nguồn đĩa được thu từ trước những thập niên 90!

TYPN