Dựa vào đâu “Spotlight” giành Oscar từ tay “The Revenant”?

Cái tên “Spotlight” đã được xướng lên ở hạng mục Phim truyện xuất sắc tại Oscar 2016, vượt qua cả ứng cửa viên số 1 “The Revenant” trong sự bất ngờ của nhiều nhà phê bình và khán giả.

Spotlight và The Revenant đều là 2 cái tên xuất hiện ngay nước rút của cuộc đua tranh giải Oscar 2016. Song, sự chú ý rành cho 2 tác phẩm này rõ ràng là khác nhau, nếu không muốn nói là “một trời, một vực”. Trong khi các nhà phê bình và dư luận đều đổ dồn vào kiệt tác thứ 2 của đạo diễn Alejandro González Iñárritu bởi sự xuất hiện của những tên tuổi làm phim quái kiệt nhất của điện ảnh Hollywood, và hơn thế nữa, đây cũng là canh bạc Oscar lớn nhất của Leonardo DiCaprio.

Xét về mặt thương mại, The Revenant cũng hoàn toàn áp đảo Spotlight. Sở hữu kinh phí làm phim thấp 20 triệu USD, thu về con số gấp 3 lần đã được coi là thành công với một tác phẩm nhỏ như Spotlight. Tuy nhiên, với con số đầu 135 triệu USD và doanh thu toàn cầu lên tới 405 triệu USD thì The Revenant xứng đáng với từ “người khổng lồ” của cả phòng vé lẫn nghệ thuật.

Hơn nữa, 2 giải thưởng lớn của Oscar lần thứ 88 là Đạo diễn và Nam diễn viên xuất sắc đều nằm trong tay The Revenant, thì lý do gì đã khiến giải thưởng lớn cuối cùng Phim truyện xuất sắc lại rơi vào tay một phim ít tiếng tăm như Spotlight?

Tuy nhiên, chỉ cần nhìn vào điểm số của các trang đánh giá phim uy tín có thể thấy Spotlight trội hơn hẳn so với The Revenant. Cụ thể là điểm số 96%, gần như tuyệt đối trên Rotten Tomatoes đã được giới phê bình ưu ái dành cho Spotlight, trong khi của The Revenant chỉ dừng ở 82%, chưa đủ sức cạnh tranh so với nhiều bộ phim Oscar khác.

Quả thật, nếu so về độ man rợ, cuộc chiến sinh tồn khắc nghiệt thì The Revenant không thua kém bất kỳ bộ phim cùng chủ đề nào khác. Thế nhưng, thông điệp ý nghĩa, đề tài mang tính thời sự và đặc biệt là nội dung ám ảnh thì Spotlight hoàn toàn đạt yêu cầu. “Cảm xúc luôn là yếu tố giúp một tác phẩm giành giải Oscar phim hay nhất” - báo Los Angeles Times dẫn lời một thành viên Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS) khẳng định.

Bộ phim mô tả những nỗ lực không biết mệt mỏi của các phóng viên báo The Boston Globe để vạch trần tội ác tình dục khủng khiếp của các linh mục Thiên Chúa giáo ở Boston và chiến dịch che đậy sự thật của Nhà thờ.

Ngược lại, The Revenant bị cho là đã được “tâng bốc” quá cao so với giá trị nghệ thuật thực sự. Có thể nói đây là bộ phim “vất vả” theo nghĩa đen, sự hy sinh, xả thân về nghệ thuật của cả đoàn làm phim đáng được ghi nhận, các màn “tra tấn”, “hành xác” nhân vật của Leonardo DiCaprio đã được những thước phim của đạo diễn Alejandro González Iñárritu và nhà quay phim Emmanuel Lubezki biến chúng trở nên khó tin, đẹp ở hình ảnh nhưng nhẹ về cảm xúc. Bên cạnh đó, điều mà ai cũng nhận thấy đó là vai diễn thợ săn Hugh Glass của Leo còn không bằng nhiều nhân vật trước đây của anh, và nam diễn phụ Tom Hardy lại thể hiện nội lực diễn xuất tinh tế hơn nhiều.

Gravity và 12 Years a Slave cũng từng có cuộc cạnh tranh bất ngờ tại Oscar 2013.

Việc tôn vinh một tác phẩm nhỏ như Spotlight, nhưng hội tụ đầy đủ yếu tố mà nghệ thuật thứ 7 cần, cho thấy Oscar luôn là một giải thưởng công tâm và bình đẳng và hướng tới giá trị đích thực trong ngành công nghiệp điện ảnh đang phát triển tràn lan. Trường hợp của Spotlight và The Revenant khiến khán giả nhớ lại mùa giải Oscar 2013, bom tấn kỹ thuật siêu hạng Gravity cũng phải đo ván trước nghệ thuật đích thực 12 Years a Slave.