Định đạng đĩa vinyl LP 33 1/3 ăn mừng sinh nhật lần thứ 72

Vào ngày 21/6 năm 1948, hãng đĩa Columbia Records đã khai sinh ra đĩa vinyl LP 33 1/3 rpm - định dạng đĩa than thay đổi bộ mặt của ngành công nghiệp âm thanh mãi về sau.

Tại cuộc họp báo ở khách sạn Waldorf Astoria (New York) vào 21 tháng 6 năm 1948, hãng đĩa Columbia Records đã giới thiệu loại đĩa 33 1/3 rpm - định dạng đĩa vinyl LP thời lượng dài đầu tiên trên thế giới. Bên cạnh việc giúp Columbia Records giành thắng lợi trước đối thủ kỳ cựu là RCA Victor, đĩa 33 1/3 rpm còn đem lại sự thay đổi to lớn cho ngành công nghiệp âm nhạc trong thời gian sau đó.

Theo các tài liệu ghi chép, Columbia Records đã phát triển một loại đĩa than mới có thể đạt thời lượng phát nhạc lên tới 20 phút từ năm 1941. Dự án này đã tạm dừng và suýt bị hủy bỏ do sự kiện Mỹ tham gia vào Thế Chiến 2. Sau khi tái khởi động dự án trong khoảng thời gian 1945 - 1948, nó mới thực sự sẵn sàng để xuất hiện trước công chúng.

Đĩa 33 1/3 rpm có 2 loại kích thước là 10-inch và 12-inch, được thiết kế để có thể đạt tốc độ xoay 33 1/3 vòng/phút. Vào năm 1956, phiên bản 10-inch của đĩa 33 1/3 rpm đã thay thế cho loại đĩa 10-inch 78rpm trước đó, vốn rất dễ vỡ khi rơi và bị loại bỏ bởi tất cả những hãng đĩa lớn tại Mỹ.

Trong khi đó, 1948 - 1950 là quãng thời gian diễn ra "Cuộc chiến tốc độ" với việc các hãng thu ra mắt nhiều định dạng khác nhau để thu hút khách hàng, bao gồm loại đĩa vinyl 7-inch 45rpm của RCA Victor. Tương tự như phiên bản 10-inch, đĩa 12-inch 33 1/3 rpm vẫn giành được ưu thế lớn trong cuộc thi này nhờ thời lượng phát dài cùng chất lượng âm thanh ấn tượng ở thời điểm đó. 

Sau 72 năm với nhiều thăng trầm, đĩa vinyl 33 1/3 rpm vẫn mang một sức sống mãnh liệt. Cũng như các loại đĩa vinyl khác, đĩa 33 1/3 ngày nay có mức trọng lượng chỉ còn 180g thay vì 220g như chiếc đĩa 12 inch 33 1/3 rpm đầu tiên "Nathan Milstein and the New York Philharmonic".

Song song sự phát triển của thị trường đĩa vinyl là một số thay đổi đáng chú ý như: các bản thu stereo trở thành chuẩn mực vào năm 1958, cartridge được cải tiến liên tục trong thập niên 60 để đạt lực tì nhẹ hơn, từ đó cải thiện tuổi thọ của đĩa lẫn kim đọc. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ đón nhận một định dạng đĩa vinyl hoàn toàn mới: HD Vinyl. Tuy vẫn đang trong quá trình phát triển, song HD Vinyl đã cho thấy tiềm năng trở thành định dạng đĩa vinyl chuẩn mực của thời đại mới.

Nguồn: What Hi-Fi.

Man Nam