[Stereo Wiki] Tìm hiểu âm thanh vòm Dolby Atmos cho điện thoại

Âm thanh vốn chưa phải tâm điểm của điện thoại ngày nay, nhưng Dolby kỳ vọng việc đưa chuẩn Atmos vào sẽ thay đổi cách người dùng giải trí di động.

Theo Bob Borchers – giám đốc marketing của Dolby, số tiền mà các nhà sản xuất điện thoại đầu tư cho phần âm thanh của điện thoại hay máy tính bảng chỉ chiếm khoảng 4% giá thành. Do đó, khó có thể kỳ vọng cao ở chất lượng âm thanh của các thiết bị di động.

Khi mới ra mắt vào năm 2012, công nghệ Atmos đã khiến người dùng phải ngạc nhiên với hệ thống âm thanh vòm 64 loa được tinh chỉnh. Song đó là hệ thống tham chiếu, còn Dolby vẫn thu gọn hệ thống Atmos để phù hợp hơn với kích thước phòng khách thông thường, và nay là hệ thống giải trí chỉ bao gồm điện thoại và tai nghe.

Phương thức hoạt động

Atmos cho điện thoại cũng có ít nhiều thay đổi về phương thức hoạt động cho phù hợp với tai nghe, nhờ kết hợp giữa âm thanh hướng đối tượng và nghiên cứu kết cấu tai người.

Công nghệ HRTF đã được nghiên cứu nhiều năm nay trên các sản phẩm tai nghe, dựa trên thử nghiệm cách tai và não người nhận diện khoảng cách và vị trí của nguồn phát âm, để tái tạo âm thanh vòm chỉ bằng tai nghe (mà không cần tới một hệ thống loa lớn). Tuy nhiên, HRTF chỉ là bước khởi đầu. Khi kết hợp với công nghệ âm thanh hướng đối tượng, thì cảm giác “thực” của âm thanh sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Bởi việc người dùng di chuyển cũng khiến cách thể hiện âm thanh của tai nghe khác thay đổi về hướng lẫn vị trí, như khi chúng ta đi quanh nguồn âm thực.

Atmos cho điện thoại cũng có bộ điều chỉnh âm thanh kỹ thuật số (equaliser) để tối ưu cho từng mục đích sử dụng. Mặc định, Dolby sẽ cung cấp các chế độ: xem phim, chơi game, trò chuyện... song người dùng cũng có thể tự cân chỉnh theo nhu cầu riêng biệt.

Thiết bị tương thích

Vấn đề lớn của Dolby Atmos hiện nay là thiết bị có thể tương thích khá ít. Do nhà sản xuất điện thoại hay máy tính bảng cần hợp tác chặt chẽ với Dolby để tối ưu phần âm thanh. Dolby chưa công bố bắt cứ tiêu chuẩn nào về phần cứng, song có lẽ phần mềm bản quyền là điều kiện ràng buộc, khiến nhiều thương hiệu di động chưa mặn mà với Atmos dù hiệu quả của nó khá cao.

Đổi lại, Atmos cho di động có thể tương thích với bất cứ tai nghe phổ thông nào. Nhưng hiệu quả sẽ không tương đương. Tai nghe âm thanh vòm chuyên dụng vẫn được khuyến cáo sử dụng, để hiệu quả của Atmos được phát huy tối đa, điển hình như chiếc tai nghe Asus Strix 7.1 dành cho game thủ.

Hiện tại, Amazon Fire HDX 8.9 là chiếc tablet đầu tiên hỗ trợ Atmos. Tại triển lãm MWC 2015, thương hiệu Lenovo cũng tung ra chiếc smartphone A7000 tích hợp chuẩn âm thanh vòm này. Dolby hứa hẹn sẽ nhanh chóng mở rộng các dòng thiết bị ngay trong năm 2015.

Tương lai rộng mở với thực tế ảo

Atmos cho di động có thể coi là một phần của hệ thống thực tế ảo di động trong tương lai, bằng cách kết hợp điện thoại, tai nghe và kính thực tế ảo. Một hệ thống như vậy có giá chỉ khoảng 1.000USD, song tiềm năng đem lại rất lớn.

Không chỉ dừng lại ở việc giải trí như xem phim hay chơi game, Atmos và kính thực tế ảo giúp cho người dùng có thể tạm rút ngắn khoảng cách địa lý để giao tiếp từ xa dễ dàng hơn. Một số nhà nghiên cứu cũng kỳ vọng hệ thống nhỏ gọn như vậy sẽ giúp người dùng trải nghiệm du lịch ảo với chi phí thấp, hoặc tham hiểm nghiên cứu những nơi nguy hiểm (như sao Hỏa, mặt trăng…)