Trải nghiệm mâm đĩa than Pro-Ject RPM 5 Carbon

RPM5 Carbon là chiếc mâm đĩa than thuộc RPM Series của thương hiệu Pro-Ject, đồng thời là sản phẩm thay thế cho mâm RPM 5.1 trước đó. Với việc sử dụng motor rời, tách biệt hoàn toàn khỏi thân mâm, RPM5 Carbon có thể đem tới cho người dùng trải nghiệm sánh ngang với các mẫu mâm cao cấp trên thị trường.

Kể từ khi thành lập vào năm 1991 - thời điểm bùng nổ của đĩa CD và các loại đầu phát đi kèm, Pro-Ject đã không ngừng nghiên cứu, phát triển và sản xuất nhiều dòng mâm đĩa than khác nhau để phục vụ nhu cầu đa dạng từ người dùng. Bên cạnh các dòng mâm mang thiết kế truyền thống, Pro-Ject còn có riêng cho mình dòng sản phẩm RPM Series với các sản phẩm độc đáo, thiết kế phá cách để trở nên nổi bật hơn trong hệ thống.  

Trong khuôn khổ bài viết là RPM 5 Carbon - mẫu mâm nằm ở phân khúc tầm trung của RPM Series. Sản phẩm hiện đang được phân phối thông qua Đông Thành - Hoà Phúc, nhà phân phối chính thức của Pro-Ject tại Việt Nam. 

Thiết kế đẹp, độc, lạ

RPM 5 Carbon là chiếc mâm cao cấp hơn so với model RPM 3 từng xuất hiện tại test lab Stereo, có thiết kế dựa trên nền tảng của "đàn anh" RPM 9 Carbon. Sản phẩm được ra đời nhằm thay thế cho chiếc RPM 5.1 trước đây.

Có mặt trên RPM 5 Carbon là nhiều nâng cấp đáng giá do Pro-Ject bổ sung. Đầu tiên, mâm sử dụng thiết kế khung có độ cộng hưởng rất thấp được lấy từ RPM 9 Carbon. Mặt trên của phần khung có hình dạng như giọt nước này còn được phủ một lớp carbon có độ bền bỉ cao, đồng thời đem lại cho RPM 5 Carbon vẻ ngoài hiện đại và sang trọng. Tại góc nhỏ là vị trí lắp bệ đỡ cho tay cần 9CC Evolution được làm từ sợi carbon thiết kế nguyên khối dạng ống.

Bên cạnh đó, bộ 3 chân đế đi kèm của RPM 5 Carbon sẽ tạo thành thế chân kiềng vững chắc, bảo vệ mâm khỏi mọi rung chấn ngoài ý muốn trong quá trình hoạt động. 

RPM 5 Carbon không sử dụng motor gắn sẵn trong thân đĩa mà thay vào đó, đi kèm mâm là motor rời (15V AC) nhằm đảm bảo mọi rung chấn khi xoay sẽ không thể tác động tới mâm. Đây vốn là một thiết kế rất được ưa chuộng trên nhiều dòng sản phẩm cao cấp, điển hình như đàn anh RPM 9 Carbon. 

Motor hỗ trợ 2 tốc độ phổ biến là 33 rpm (vòng trên) và 45 rpm (vòng dưới), có thể dễ dàng thay đổi trong quá trình sử dụng mâm. 

Thớt xoay của RPM 5 Carbon được chế tác từ nhựa Acrylic nguyên khối, khá dày và nặng. Theo Pro-Ject, đây là chất liệu "trơ" về tính âm học, không gây ảnh hưởng đến âm thanh mà mâm tái tạo.

Lắp đặt

Tay cần và cartridge của RPM 5 Carbon đã được Pro-Ject lắp đặt sẵn từ trước nên người dùng sẽ không phải mất thêm thời gian tìm hiểu cách đấu dây hay điều chỉnh chiều cao. Tuy nhiên, vẫn có một số lưu ý nhỏ để quá trình thiết lập cho RPM 5 Carbon trở nên đơn giản hơn:

Luôn đặt motor trên đế riêng

Đi kèm với motor rời là một chân đế kim loại khá nặng, được thiết kế để có thể nằm gọn vào khoảng trống ở đáy motor. Không chỉ giúp motor đạt độ cao cần thiết để căng dây curoa vào thớt xoay, chiếc đế này còn có thêm 3 chân cao su chống trượt để tránh bị dịch chuyển khi vận hành. 

Căn khoảng cách phù hợp giữa motor và mâm

Đối với một chiếc mâm sử dụng motor rời và có thiết kế độc đáo như RPM 5 Carbon, người dùng sẽ cần đến chiếc thước đo đặc biệt trong bộ phụ kiện đi kèm. Trước tiên, áp sát phần cạnh tròn của thước vào thớt xoay và xê dịch motor chậm rãi đến khi khớp vào vòng tròn bên trong thước (ảnh trên). 

Chuẩn bị sẵn các dụng cụ cần thiết

Để đảm bảo quá trình cân chỉnh được chuẩn xác nhằm giúp mâm cho ra âm thanh hay nhất, người dùng cần chuẩn bị các dụng cụ như : thước thuỷ - cân bằng mặt mâm đảm bảo mâm quay trên một mặt phẳng song song với mặt đất; cân tiểu ly - chỉnh lực tì của kim với trọng lượng cho trước của đầu cartridge;  thước đo định tuyến - chỉnh định tuyến của cartridge đảm bảo chất lượng âm thanh đồng đều về thời gian và không gian ở cả hai kênh trái phải. Riêng phần chỉnh anti-staking, người dùng có thể tham khảo sách hướng dẫn của RPM 5 Carbon để cài đặt mức phù hợp. 

Tham khảo hướng dẫn trước khi cân chỉnh

Trước khi bắt đầu quá trình cân chỉnh, người dùng cần xem qua sác hướng dẫn từ nhà sản xuất, hoặc tham khảo hướng dẫn bằng tiếng Việt của chiếc RPM 3 cùng series với nhiều bước tương đồng (chi tiết tại đây). Việc này sẽ giúp chúng ta nắm rõ trình tự thiết lập cũng như hạn chế tình trạng bỏ sót những bước quan trọng, dẫn đến sự cố đáng tiếc và thường gặp nhất là gãy mũi kim.

Trải nghiệm

Sau quá trình cân chỉnh, chúng tôi sử dụng dây phono Pro-Ject Connect it E đi kèm mâm để kết nối với hệ thống nghe nhạc. Dây có chất lượng hoàn thiện rất tốt với lớp bọc dày, cũng như thiết kế bắt mắt, phù hợp phong cách của mâm. Lưu ý, nên vặn chốt dây tiếp mass chắc chắn vào các cọc ground trên mâm đĩa và phono preamp để hạn chế ồn, nhiễu. Tiếp theo, chúng tôi kiểm tra độ ù xì bằng cách nâng dần âm lượng của dàn máy nghe nhạc trước khi tiến hành nghe thử. 

Với các yếu tố quan trọng như tay cần carbon, khung mâm chống rung/cộng hưởng, motor tách rời hoàn toàn và kim MM Ortofon 2M Silver kèm sẵn, Pro-Ject RPM 5 Carbon có thể tái tạo âm thanh với nền âm tĩnh lặng bất ngờ. Không gian âm thanh từ hệ thống cũng được mở rộng hết cỡ với các chi tiết âm nhạc thể hiện vị trí chính xác, đem lại sự thích thú cho người nghe. Dĩ nhiên, chúng tôi đã thử xiết âm lượng lên cao hơn và âm thanh không hề bị méo, vẫn êm và vững vàng như lúc nghe nhạc ở âm lượng vừa phải. 

Sau khi trải nghiệm với nhiều dòng nhạc khác nhau, chúng tôi nhận ra thế mạnh của RPM 5 Carbon chính là khả năng trình diễn trung âm. Bằng cách tái tạo giọng hát ca sĩ một cách mềm mại, tròn tiếng và có độ uyển chuyển cao, chiếc mâm này khiến chúng tôi cảm giác như đang được tận hưởng khoảnh khắc ca sĩ đang trực tiếp thu âm hay biểu diễn trên sân khấu. Nó khác hoàn toàn với kiểu âm thanh quen thuộc từ các hệ thống nhạc số chúng tôi nghe mỗi ngày, giàu cảm xúc và dễ đi vào lòng người hơn. 

Dải cao ở RPM 5 Carbon được thể hiện với âm thanh giàu chi tiết, không chói gắt và hơn hết là rất rộng mở, không còn gặp hạn chế như ở RPM 3. Điều này giúp những bản hoà tấu dùng nhiều nhạc cụ cho hài âm cao như violin, symbal, triangle... trở nên dễ thưởng thức hơn. Việc nghe trọn cả một bản nhạc dài không còn là vấn đề khiến chúng tôi đắn đo ở buổi nghe thử này.

Trong khi đó, dải trầm của RPM 5 Carbon vẫn rất chắc, gọn gàng và sâu hơn so với dự kiến. Đối với những ai không quá khó tính về dải trầm, RPM 5 Carbon là một giải pháp đáng để cân nhắc. Dải trầm do mâm tái tạo đã khéo léo kết hợp cùng với hai dải còn lại để tạo ra một màn trình diễn âm thanh trọn vẹn, truyền tải mọi cảm xúc đến với người nghe. 

Tiếp theo, chúng tôi đã nghe thử một số album sau khi thay thế 2M Silver bằng một sản phẩm khác từ Ortofon: kim MM 2M Black LVB - phiên bản đặc biệt của mẫu kim MM 2M Black cao cấp, ra mắt nhân dịp kỷ niệm 250 năm ngày sinh huyền thoại Beethoven. 2M Black LVB 250 và 2M Silver có thiết kế tương đồng nên việc thay thế vào tay cần 9CC Evolution không hề phức tạp. Người dùng có thể cân chỉnh lại bằng phụ kiện có sẵn hoặc bộ phụ kiện đi kèm kim, sau đó cài đặt thiết lập phù hợp trên phono preamp dựa theo thông số của kim. 

Những ai từng nghe qua Ortofon 2M Black đều biết rằng đây là một chiếc kim cho âm thanh trong trẻo, rộng mở và chi tiết hơn hẳn so với tiêu chuẩn của hầu hết các loại kim MM hiện nay. Nếu so sánh với các mẫu kim MM ở phân khúc cao cấp hơn, 2M Black lập tức xuất hiện các nhược điểm như khả năng khai thác dải trầm chưa thực sự hiệu quả, nhịp điệu đôi lúc thiếu đi sự tinh tế. Với những cải tiến trên 2M Black LVB 250, Ortofon đã khắc phục những nhược điểm này. Không gian âm thanh được mở rộng và sáng sủa hơn, mọi yếu tố như độ tinh tế, chi tiết, sắc thái, tốc độ của ca khúc đều được cải thiện.

Hiệu ứng thay đổi này rất dễ nhận biết được khi thưởng thức những ca khúc thuộc thể loại nhạc jazz.  I Have a Dream (Herbie Hancock) là một tác phẩm rất hấp dẫn khi nghe qua các hệ thống dùng kim MC, song lại là "sát thủ" đối với những chiếc kim MM khi hầu hết đều không tái tạo lại bầu không khí âm thanh như mong muốn. 2M Black LVB 250 đã vượt qua thử thách này khi đem tới cho người nghe không gian âm thanh rộng rãi và có chiều sâu, khắc hoạ rõ ràng vị trí trình diễn của các nhạc công. Từ góc độ của những ai chuyên dùng kim MM, những gì 2M Black LVB 250 đem tới hoàn toàn gây ấn tượng. 

Kết

Nhìn chung, cấu hình cơ bản của Pro-Ject RPM 5 Carbon với cartridge Ortofon 2M Silver đã đủ có thể khiến các audiophile tìm lại được cảm giác hứng thú đối với âm thanh analog, đặc biệt là những ai muốn "đổi gió" sau một thời gian dài trải nghiệm nhạc số. Hơn nữa, việc thay đổi cartridge như những gì chúng tôi thực hiện cho thấy RPM 5 Carbon có độ linh hoạt rất cao, người dùng dễ dàng nâng cấp sang nhiều loại kim đọc khác để có được chất âm như ý. 

Nhà phân phối: Đông Thành - Hoà Phúc 

Tiêu Dao