Mâm đĩa Pro-Ject X1 - Tube Box S2 phono: Bộ đôi hoàn hảo cho người tập chơi đĩa nhựa

Với giá thành khá “mềm” trên từng sản phẩm, bộ đôi mâm đĩa Pro-Ject X1 và phono preamp Pro-Ject Tube Box S2 là khởi đầu hợp lý đối với những người yêu nhạc có ý định trải nghiệm sự thú vị của thế giới âm thanh analog.

Mâm đĩa nhựa Pro-Ject X1

Pro-Ject X1 là dòng sản phẩm mới nhất đến từ Pro-Ject, thể hiện truyền thống sản xuất các mẫu mâm giá rẻ trong suốt hơn 20 năm qua của thương hiệu âm thanh đến từ Vienna (Cộng hòa Áo). Các tính năng hào nhoáng và không cần thiết đều được Pro-Ject lược bỏ hoàn toàn nhằm đảm bảo cho X1 có thể khả năng tái tạo âm thanh tốt nhất với giá bán dễ chịu, phù hợp túi tiền của đại đa số người dùng phổ thông.

Theo Pro-Ject, X1 được thiết kế dựa trên cùng một triết lý với chiếc mâm đĩa than P1, song đã được cải thiện ở mọi khía cạnh nhờ kết hợp sử dụng các phương thức sản xuất mới và vật liệu tiên tiến. Phần khung bệ của mâm được làm từ loại gỗ MDF có độ dày vừa phải, được hoàn thiện bởi 8 lớp sơn phủ khác nhau nhằm tăng thêm độ bền cho sản phẩm. Hơn nữa, lớp phủ ngoài cùng cho cảm giác cầm nắm khá bám tay, giúp người dùng dễ dàng lấy mâm ra khỏi hộp và bố trí vào kệ thiết bị.

Đối với thớt xoay, nhà sản xuất đã sử dụng chất liệu acrylic không chỉ để tăng thêm vẻ thẩm mỹ. Nhiều mẫu mâm cao cấp của các nhà sản xuất khác cũng sử dụng vật liệu này để làm mặt xoay. Acrylic có độ đồng đều và đậm đặc về vật liệu, nó đảm bảo việc duy trì sự ổn định bề mặt trong quá trình vận hành. Mâm xoay này có khối lượng chỉ 1,5kg, được đặt trên một đĩa phụ điều khiển bởi ổ trục quay bằng thép không gỉ. So với các thế hệ trước thì mâm xoay của X1 lại nặng hơn, giúp hạn chế cộng hưởng tiêu cực tới chất lượng âm thanh.

Ổ đĩa của mâm X1 sử dụng cơ cấu vòng bi có độ ma sát cực thấp được chế tác bởi Kardan. Đi kèm với mâm đĩa là tay cần bằng nhôm-carbon chiều dài 8-inch (203mm) có thể điều chỉnh góc phương vị và VTA, trang bị bộ giảm chấn TPE để giảm thiểu cộng hưởng tác động lên tay cần và kim đọc. Phiên bản X1 đang có mặt tại Stereo là bản được kèm sẵn kim MM Pick It S2 do Ortofon chế tạo và chỉnh âm theo phong cách riêng của Pro-Ject.

Để không gây nhiễu và rung chấn đến các hoạt động của mâm đĩa, mâm Pro-Ject X1 sử dụng bộ cấp nguồn về hệ thống động cơ được bố trí hoàn toàn biệt lập. Các tốc độ mà mâm hỗ trợ bao gồm 33, 45 và 78 vòng/phút.

Cũng như các dòng mâm đĩa nhựa khác từ Pro-Ject, kèm theo mâm X1 là một sợi dây cáp phono RCA Connect it E mà theo quan sát của chúng tôi là có chất lượng khá cao. Đây là loại dây cáp dạng semi-balanced có mức điện dung thấp và được bọc cách điện cẩn thận, tạo điều kiện lý tưởng để tín hiệu phono có thể đi từ mâm ra ampli một cách an toàn, đảm bảo chất lượng âm thanh luôn ở mức tốt nhất có thể.

Là dòng mâm đĩa nhập môn nên Pro-Ject X1 có cấu tạo khá đơn giản, kể cả việc thiết lập mâm đĩa cũng không mất quá nhiều thời gian. Từng bộ phận của mâm đều được tháo rời gồm bệ máy, mâm xoay, miếng lót, dây cu-roa, puli, nắp kính bảo vệ/chống bụi… Tất cả đều có thể dễ dàng lắp đặt theo hướng dẫn chi tiết bằng hình vẽ theo máy của Pro-Ject. Ngay cả tay cần và đầu kim cũng được lắp sẵn. Tuy nhiên nếu có chút kinh nghiệm, nên căn chỉnh lại tay cần và đầu kim theo thông số của nhà sản xuất trước khi nghe để đảm bảo việc vận chuyển không gây ảnh hưởng tới máy. Lưu ý, trước khi chỉnh lại tay cần, nên sử dụng thước thủy nivo để cân lại 3 chân máy sao thật chuẩn xác sao cho khung máy hoàn toàn song song với mặt đất.

Phono đèn Tube Box S2

Tube Box S2 là sản phẩm đầu tiên của Pro-Ject sử dụng thiết kế mạch dạng rời và không sử dụng thêm mạch khuếch đại thuật toán (opamp). Không chỉ vậy, mạch tín hiệu của chiếc phono đèn này còn là loại mạch dual mono với các ngõ vào tín hiệu riêng biệt, giúp tối ưu hiệu quả tách kênh cho thiết bị.

Đi cùng với Tube Box S2 là 2 bóng ECC83 chuyên dụng, được cho là có khả năng mang lại trải nghiệm âm thanh mượt mà, mềm mại, đặc biệt là ở các thể loại nhạc vocal - vốn tập trung nhiều ở dải trung. Nhà sản xuất đã gắn sẵn bóng đèn vào thiết bị để người dùng có thể sử dụng ngay lập tức ngay sau khi lấy sản phẩm ra khỏi hộp.

Bằng việc thay đổi - nâng cấp bóng đèn, Tube Box S2 cho phép người dùng dễ dàng chuyển sang các loại bóng ưa thích và tận hưởng kiểu chất âm như ý muốn. Đây có thể được xem như một ưu điểm lớn đối với sản phẩm có giá cực “mềm” trên thị trường thiết bị analog như Tube Box S2.

Cũng như các dòng thiết bị điện tử khác từ Pro-Ject, Tube Box S2 là mẫu phono đèn chuẩn audiophile được sản xuất thủ công ở nhà máy tại Slovakia. Tuy có vẻ ngoài nhỏ nhắn và khối lượng cực nhẹ, Tube Box S2 lại rất cứng cáp với lớp vỏ máy bằng nhôm và hợp kim theo dạng sandwich, cho khả năng chống rung hiệu quả cũng như loại bỏ nhiễu từ môi trường xung quanh.

Thông qua các nút công tắc tại mặt trước của Tube Box S2, người dùng có thể điều chỉnh được phần gain để thiết bị có thể sử dụng được với bất kỳ kim đọc MM lẫn MC đang có trên thị trường. Hơn nữa, thiết bị còn có 5 mức thiết lập trở kháng ngõ vào để tùy chỉnh đối với kim MM, 1 thiết lập cố định ở mức 47k ohm dành cho các loại kim MC có công suất cao.

Quá trình thiết lập để sử dụng Tube Box S2 khá đơn giản. Sau khi cắm nguồn cho thiết bị, cần thiết lập các thông số điện dung và điện trở ngõ vào phù hợp với chỉ số đi theo loại kim đọc trên mâm đĩa. Có thể tham khảo cách thiết lập thông số này trong sách hướng dẫn kèm theo máy. Bên cạnh đó, nhà sản xuất có ghi sẵn một số thiết lập chuẩn dành cho các loại đầu kim MM và MC phổ biến để người dùng có thể cài đặt theo.

Không như những phono bán dẫn có thể chơi nhạc ngay sau khi bật máy, Tube Box S2 cần một khoảng thời gian vài phút để khởi động cho các bóng đèn đạt tới trạng thái hoạt động tối ưu, đảm bảo âm thanh được khai thác và tái tạo ở mức tốt nhất có thể.

Để sử dụng Tube Box S2, ngoài sợi dây phono được Pro-Ject cung cấp sẵn để kết nối tín hiệu từ mâm đĩa tới phono box, người dùng cần chuẩn bị thêm một cặp dây tín hiệu RCA nữa để kết nối từ phono box tới pre-amp hoặc ampli tích hợp. Lưu ý dây phono box của Pro-Ject có một sợi GND để tiếp mass, cần bắt vào đường GND của mâm và của phono để đảm bảo máy duy trì độ tĩnh tối đa.

Trải nghiệm âm nhạc

Chúng tôi sử dụng ampli McIntosh MA7900, cặp loa lớn Dynaudio Evoke 50 để trải nghiệm âm thanh của cặp đôi Pro-Ject X1 và phono Tube Box S2. Toàn bộ hệ thống dây nguồn, dây dẫn và dây loa được sử dụng của Nordost Frey 2. Ổ cắm Nordost QB8 20A và lọc điện Nordost QX4.

Nếu chỉ nhìn vào vẻ gọn gàng và đơn giản của bộ đôi analog X1 và Tube Box S2, hẳn nhiều người sẽ hoài nghi và thiên về những đầu đọc đĩa CD hoành tráng nặng vài chục kg với bộ khung nom như UFO. Song analog vẫn có giá của analog, khi dàn máy Pro-Ject cất tiếng thì khó lẫn vào đâu. Thứ âm thanh êm, đằm, mộc mạc và thân thiện của analog tràn ngập phòng nghe mà không gây bất cứ sự khó chịu nào. Ngay cả với một set thiết bị nhập môn ít tiền như X1/Tube Box 2 thì người nghe vẫn hoàn toàn bị cuốn hút bởi “kiểu âm analog”. Nó là một thứ âm thanh khác mà các nguồn phát số đều muốn hướng tới: nghe chất âm như analog.

Với nguồn phát số, nhiễu jitter, nhiễu điện từ trường, nhiễu radio và hàng loạt dạng nhiễu khác sẽ biến tín hiệu audio thành những dạng thức na ná kèm theo méo. Đó là lý do khiến tiếng treble bị xé, gắt, tiếng trầm bị hụt hơi và tiếng trung nghe ông ổng. Ngược lại, một mâm đĩa nhựa chỉ cần các chi tiết được thiết kế đủ tiêu chuẩn, lắp đặt phù hợp là đã có thể tái tạo âm thanh đúng, dễ nghe và tuyệt đối không có hiện tượng gắt, sáng tiếng hay cứng tiếng. Set đồ nhập môn của Pro-Ject cũng có khả năng chơi nhạc với chất lượng đủ tốt như vậy.

Với album kinh điển Wish You Were Here 180gr, chúng tôi vừa được tận hưởng chất nhạc psychedelic - progressive rock mê hoặc từ thập niên 70, vừa được trải nghiệm những hiệu ứng âm thanh ảo diệu có một không hai mang thương hiệu Pink Floyd. Kiểu âm thanh tràn ngập phòng nghe đầy chất live mà vẫn êm tai như thế này, những đầu đọc CD 3.000 - 4.000 USD không bao giờ có thể chạm tới được. Với bản Shine On Your Crazy Diamond, tiếng organ của Richard Wright đầy và dầy, loang dần trong không gian, đưa người nghe bồng bềnh thoát tục. Những giọt guitar hoang hoải, xa xăm của David Gilmour như những tiếng mở cửa của tâm thức đưa người nghe tới những trạng thái lâng lâng kỳ lạ. Và rồi cả dàn nhạc bừng tỉnh, âm thanh bung tỏa với câu bass tròn đầy của Roger Waters cùng những nhịp trống chắc nịch, sâu thẳm của Nick Mason đẩy cảm xúc tới một trạng thức khác.

Khi ở đỉnh cao, John Lennon từng tuyên bố: “Chúng tôi - The Beatles nổi tiếng hơn cả Chúa!”, nhưng tôi tin, âm nhạc của Pink Floyd mới là một thứ tôn giáo. Nếu được nghe Pink trong một không gian đủ tĩnh lặng, âm thanh đủ mộc mạc và mời gọi thì nó có một sức cuốn hút và cảm hóa vô cùng mạnh mẽ. Dường như mọi dục vọng, ham muốn và thậm chí là cả những nỗi đau tinh thần, thể chất đều nhẹ bẫng và loãng dần theo gót những hài âm sau cuối.

Với nguồn phát số, nhạc Pink Floyd dễ hướng người ta đến sự thỏa mãn nhanh chóng với hiệu ứng âm thanh và kỹ thuật chơi nhạc bậc thầy của David Gilmour hay Roger Waters. Còn với nguồn phát analog như hệ thống Pro-Ject mà chúng tôi đang trải nghiệm, thứ âm nhạc này chầm chậm thấm, chầm chậm lan tỏa và đưa người nghe đến những cõi siêu thực như tranh của Salvador Dali. Dân rock hay dân audiophile gọi chung trạng thái đó bằng một từ: “phê”!

Chuyển qua đĩa nhạc Diablolus in Musica (Accardo interpreta Paganini), chúng tôi thưởng thức nhạc cổ điển trên nguồn phát analog Pro-Ject. Có thể thấy âm sắc nhạc cụ tái tạo khá tự nhiên. Tiếng violin mộc mạc, có hồn, vừa gai góc vừa mềm mại tùy từng tác phẩm, tùy ý đồ diễn tấu của Accardo. Hệ thống này có khả năng tái hiện bè dây khá hay, cho người nghe cảm giác tin tưởng vào sự chân thực với những gì họ nghe được.

Tuy nhiên, có lẽ đầu kim theo máy là loại nhập môn giá rẻ nên chất lượng còn hạn chế. Do đó những khúc nhạc phức tạp có tốc độ cao, có sự hoành tráng của dàn nhạc giao hưởng chưa làm thỏa mãn các đôi tai. Nó thiếu sự bóc tách, vững vàng, chưa tạo được không gian rộng mà vẫn chi tiết với các lớp nhạc cụ riêng biệt. Điều này có thể sẽ được cải thiện một phần nếu ta thay đầu kim chất lượng cao hơn của Ortofon, Sumiko hay Denon. Tuy có nhiều thương hiệu kim cao cấp hơn nhưng chúng tôi gợi ý những đầu kim này bởi giá thành của chúng cũng khá mềm mại, phù hợp với set đồ của Pro-Ject.

Với LP Việt Nam Tuổi Đá Buồn, chúng tôi nghe những ca khúc của Trịnh Công Sơn được thể hiện qua giọng ca Nguyên Khang, Tuấn Ngọc, Thu Phương, Ngọc Anh, Khánh Ly… Mặc dù set đồ của Pro-Ject chỉ thuộc loại nhập môn cho người mới tập chơi, nhưng phải thừa nhận, nó hơn rất nhiều những nguồn phát số gấp nhiều lần tiền có bán trên thị trường. Giọng hát của ca sĩ mềm mại và ấm áp, không có chút cảm nhận nào về tiếng metalic (kim loại) như trên một số bản ghi số. Tất nhiên, chiều sâu của tiếng hát, những hài âm tinh tế sẽ chưa lên được hết nếu so với những nguồn phát analog cao cấp hơn, song với sự đầu tư khá nhẹ nhàng cho Pro-Ject X1 và phono Tube Box S2, những gì nhận được vượt ngoài sự mong đợi của chúng tôi.

Set đồ mâm đĩa nhựa X1 và phono Tube Box S2 có thể coi là món đầu tư hấp dẫn đến từ Pro-Ject với những người muốn làm quen với kiểu âm thanh mộc mạc, ấm áp và mềm mại đúng chất analog. Với những thiết bị như thế này, Pro-Ject hoàn toàn xứng đáng với tên gọi “mâm đĩa quốc dân”, analog dành cho mọi đối tượng.

Giá tham khảo

Mâm đĩa than Pro-Ject X1: 26,880,000đ

Phono đèn Tube Box S2: 12,780,000đ

Nhà phân phối: Đông Thành - Hòa Phúc

Châu Bùi