Đánh giá âm thanh Xperia Z5 Premium: dùng DAC mặc định thì đã sao ?

Nhiều lúc tôi rất tò mò và luôn tự hỏi rằng, không hiểu Sony lấy đâu ra tự tin để có thể mang một sản phẩm không hề có một chút gì khác biệt và nổi bật về phần cứng âm thanh như Z5 Premium, ra thị trường và cạnh tranh trực tiếp với một loạt sản phẩm được trang bị các linh kiện cao cấp phục vụ cho tính năng nghe nhạc của các đối thủ khác ?

Phần cứng: không có gì để nói !

Kể từ thế hệ Snapdragon 801 trở đi, Qualcomm đã bỏ hoàn toàn việc tích hợp Audio Codec/DAC như một phần trên die của chip, thay vào hãng sẽ tách riêng phần này ra thành một con chip riêng, độc lập về mặt vật lý bên ngoài và thường sẽ đi theo một cặp với các mẫu vi xử lý tương ứng. Ví dụ như với Snapdragon 801 sẽ sử dụng WCD9320, hay như đời Snapdragon 810 luôn đi kèm với WCD9330.

Dù chỉ là một thay đổi nhỏ, nhưng động thái này của Qualcomm được xem như một cách "bật đèn xanh" mở đường cho việc khuyến khích các nhà sản xuất đầu tư mạnh hơn vào các linh kiện phần cứng âm thanh đến từ các hãng thứ 3 với chất lượng cao hơn chưa bao giờ dễ dàng và được hỗ trợ chính thức từ phần cứng như vậy.

Codec WCD9330 dưới dạng IC rời trên một mẫu smartphone

Nhìn sang LG, họ có thể tự hào vì đã có một chiếc V10 xài DAC của hãng ESS Technology danh tiếng. Nhắc đến ViVo, người ta ngay lập tức nhớ đến cái tên này như là một nhà sản xuất có nhiều mẫu smartphone được đầu tư phần cứng khá kĩ lưỡng về âm thanh. Còn Xperia Z5 Premium, hay các mẫu máy khác trong dòng Z5 nói chung - có gì ?

Đối với những người mong chờ một sử thay đổi mới mẻ hơn, có thể các bạn sẽ buồn khi biết rằng toàn bộ Z5 series - bao gồm cả Z5 Premium, tiếp tục sử dụng giải pháp DAC/Codec WCD9330 đi kèm với S810 do Qualcomm cung cấp, để thực hiện mọi tác vụ giải mã âm thanh cho máy - bao gồm cả tác vụ nghe nhạc.

Việc vẫn kiên quyết đến bảo thủ trong việc nói-không-với-DAC-ngoài là một điều khá lạ thường. Với sự hỗ trợ từ Qualcomm, Sony hoàn toàn có thể thay đổi điều này một cách dễ dàng và hoàn toàn trong tầm tay. Chỉ trừ khi là hãng không muốn thay đổi. Hoặc là đang tự tin đến mức chưa thấy thực sự cần thiết phải thay đổi.

LG V10 - một trong số những smartphone cao cấp sử dụng DAC của ESS Technology

Chúng tôi sẽ không đề cập nhiều về phần cứng âm thanh của Xperia Z5 Premium, vì hầu như mọi thứ đều vẫn y hệt như cũ và không có gì thay đổi. Không có quá nhiều thứ để đề cập và bàn luận nhiều về siêu phẩm cao cấp này của Sony. Toàn bộ kết quả đánh giá trên Z5 Premium có thể sử dụng cho mọi đời máy khác thuộc dòng Z5 mới này, do cấu trúc phần cứng bên trong gần như tương đồng hoàn toàn.

Trải nghiệm âm thanh & giao diện người dùng

Xperia Z5 Premium tiếp tục sử dụng trình phát nhạc Music player tương tự như các mẫu Xperia khác của Sony với giao diện được thiết kế khá thoáng và tận dụng khá tốt ưu điểm màn hình rộng của máy. Chiếm phần lớn diện tích màn hình Now Playing như thường lệ sẽ là cover của bài hát đang phát cùng với một số thông tin và các nút điều khiển phát nhạc cơ bản. Một điểm hơi phiền toái là với trình phát nhạc mới, người dùng sẽ không thể truy cập nhanh vào phần cài đặt âm thanh của máy mà thay vào đó phải vòng ra ngoài và vào lại từ đầu thông qua Settings.

Giao diện trình phát nhạc trên Xperia Z5 Premium

Các hiệu ứng âm thanh được cung cấp kèm theo mẫu máy mới của Sony về cơ bản vẫn không có nhiều thay đổi với những cái tên và giao diện điều khiển quen thuộc. Tính năng mới duy nhất  được tìm thấy có tên gọi Automatic optimization với khả năng tự động tối ưu chất âm theo từng loại tai nghe sử dụng và thể loại nhạc đang phát.

Tính năng mới Automatic optimization

Trình phát nhạc mặc định này hỗ trợ hầu hết các định dạng nhạc phổ biến hiện nay, bao gồm cả các định dạng chất lượng cao như PCM 24 bit/192 kHz hay thậm chí cả DSD64 hoặc DSD 128. Có lẽ người dùng cũng sẽ không cần sử dụng đến ứng dụng của hãng thứ 3, vì hiện tại chúng tôi thấy phần mềm đi kèm máy của hãng cũng đã làm rất tốt và đáp ứng gần như mọi nhu cầu nghe nhạc có thể xảy ra.

Chuyển qua phần đánh giá âm thanh, chúng tôi sử dụng thiết bị tham chiếu là máy nghe nhạc Sony Walkman ZX100 và Cowon Plenue D. Tất cả các máy đều sử dụng chung với cặp tai nghe Phonak PFE 112 và Audio Technica ATH-CK9.

Việc sử dụng một combo toàn là những chiếc IEM rất dễ tính và tương đối dễ kéo đã là một trong những đặc ân lớn mà chúng tôi dành cho Z5 Premium. Không thể hiểu nổi tại sao cho đến tận thời điểm này, tức là đã qua đến 5 thế hệ Z liên tục rồi nhưng Sony vẫn không hề đoái hoài khắc phục vấn đề đã khiến không biết bao nhiêu người phải ca thán trong suốt thời gian vừa qua - công suất đầu ra ngõ tai nghe.

Với mức âm lượng ra yếu đến mức còn thua cả các mẫu máy Walkman hiện tại, dường như các loại tai nghe IEM và một số ít những mẫu portable dễ kéo sẽ là sự lựa chọn hợp lý duy nhất dành cho những người dùng Z5 Premium ở thời điểm này. Tôi tin chắc rằng, rất nhiều người dùng Xperia hiện nay sẵn sàng trả giá đến 15% thời lượng pin, hay chấp nhận việc máy to và dày thêm 1 - 2 mm để đổi lấy việc có cổng tai nghe kéo tai nghe khỏe hơn với âm lượng lớn hơn.

Chúng tôi bắt đầu quá trình test bằng một vài bản hòa tấu giao hưởng của Rondo Veneziano. Thứ âm nhạc do nhà chỉ huy tài ba này đem đến vẫn dựa trên nền tảng các nhạc cụ thuộc dàn nhạc giao hưởng, nhưng được kết hợp khéo léo với âm thanh của những nhạc cụ đương đại như bass, trống và cả guitar điện với màu sắc mới mẻ, hiện đại và khá dễ nghe. Bên cạnh đó nhờ được thu âm và mixing với chất lượng khá tốt, đây luôn là một trong số những cái tên luôn được tin tưởng để mở đầu các buổi test thiết bị.

Mẫu máy đắt tiền này đem đến một thứ âm thanh khá trung tính, không nhấn nhá và tạo màu quá nhiều và rõ ràng. Tuy nhiên có lẽ đây mới là điểm mạnh của thiết bị này. Một khi đã tắt hết các hiệu ứng đi kèm, máy cho âm thanh khá sạch sẽ và rất tự nhiên, thậm chí còn có phần tương đối mềm mại và dễ chịu.

Tôi đặc biệt thích thú cái cách mà Z5 Premium thể hiện các dải âm cao. Vẫn với phong cách chung không quá đặc biệt và nổi bật, dải âm này được tiết chế để tham gia vào tổng thể âm thanh với lượng không quá nhiều và nổi bật, nhưng về chất thì khó có thể lôi ra điểm gì để chê bai.

Dày, đầy đặn và có độ chi tiết tốt là những thứ có thể dùng để miêu tả dải âm này của máy. Những nốt cao do nhiều đàn dây hòa âm cùng lúc được thể hiện khá rõ ràng, mượt mà, sạch sẽ với độ extend khá tốt và đóng góp rất tốt vào việc tạo nền cảm giác về không gian stereo cho tổng thể bài nhạc.

Điều đáng khen nhất là Z5 Premium thể hiện mọi thứ một cách khá tự nhiên và gần như không hề gây cho tôi bất kì cảm giác thô cứng và digital quá mức - điều mà rất nhiều mẫu smartphone hiện nay gặp phải, cá biệt là với cả một số model điện thoại cao cấp sử dụng DAC chất lượng cao đến từ hãng thứ 3 như ESS Technology.

Chúng tôi hoàn toàn đồng ý rằng những dòng chip DAC của ESS phần lớn đều có chất lượng rất tốt, nhưng không hề dễ chế ngự. Nếu không có một thiết kế tốt và hợp lý ở các tầng đi kèm theo sau, nó sẽ rất dễ gây nhiều "tác dụng phụ" không mong muốn, mà trong đó sự thô cứng và thiếu tự nhiên chúng tôi đã đề cập ở trên chính là một trong số những vấn đề lớn nhất.

Chuyển qua một chút sôi động với Nighwish và Within Temptation, Z5 Premium tiếp tục đem đến phong cách khá tương tự: không gian được tái tạo khá rộng mở với các nhạc cụ được thể hiện tương đối rõ ràng và tách bạch, làm chủ được tốt với những đoạn nhạc có tốc độ cao với sự tham gia của số lượng lớn nhạc cụ cùng hòa âm. Âm thanh của những nhạc khí kim loại như hi-hat cymbal tiếp tục là mảnh đất cho dải cao của máy thể hiện mình với chất dứt khoát, rõ ràng, khá bạo lực và diễn tả khá tốt tính sparkle mà nhiều người mong đợi.

Trong khi dải bass được đánh với lượng tương đối ít, tốc độ cao nhưng lại chưa thật sự đủ sâu, thiếu đi độ impact cần thiết và chưa tạo được dấu ấn thật sự nổi bật trong tổng thể bản nhạc. Điều này thể hiện rõ ràng hơn với các bản phối mang tính chất sôi động và có sự góp mặt của các loại âm thanh điện tử như dance, trance hoặc EDM của  Empire of the Sun.

Dù là người không ưa thích lắm với việc nghe nhạc có sự can thiệp của Equalizer, nhưng tôi nghĩ rằng sẽ tốt hơn với nhiều bạn khi tăng Clear Bass thêm 1 hoặc 2 mức, âm thanh sẽ có phần cải thiện hơn với khả năng boost bass khá ổn và không bị disortion danh tiếng từ các đời Walkman trước đây.

Tiếp tục nhảy qua một số bản ballad của Celine Dion và một chút instrumental của Chen Xiao Ping, Z5 Premium tiếp tục thể hiện mình như một kẻ khá nguyên tắc và khó tính trong việc thể hiện âm thanh. Nếu như bạn mong chờ sự mượt mà và nịnh tai ngọt ngào từ dải trung âm được colored mạnh tay như trên các dòng máy nghe nhạc DX của iBasso, hẳn bạn sẽ có một chút lạ lẫm và chưa quen với cách mà Z5 Premium thể hiện.

Tiếng ca sĩ và nhạc được thể hiện với khá neutral, nhẹ nhàng, mượt mà, chi tiết và hầu như không thêm thắt gì nhiều vào bản thu gốc. Có vẻ như hãng muốn tuân thủ đến cùng với mục tiêu chất âm trung tính đã đặt ra ngay từ đầu của máy.

Không gian tổng thể được tái tạo với độ mở rõ ràng, tương đối thoáng đãng và rộng rãi về chiều ngang, nhưng như thường lệ -  lại vẫn chưa thật sự thể hiện tốt khi xét đến yếu tố chiều sâu. Dù sao đây cũng chỉ là một chiếc smartphone nên có lẽ chúng ta không nên kì vọng và đặt yêu cầu quá cao về vấn đề này.

Nhìn một cách tích cực thì hoàn toàn có thể nói rằng Xperia Z5 Premium đang thể hiện một phong độ khá tốt ngay cả khi chỉ sử dụng các giải pháp mặc định đến từ các nhà cung cấp phần cứng khác, nếu không muốn nói là có nhiều phần tỏ ra ưu việt hơn so với nhiều đối thủ khác vốn đang tự hào với việc sử dụng DAC rời cao cấp bên ngoài.

Chúng tôi không phủ nhận rằng việc trang bị một chip DAC tốt là một nền tảng cần thiết để có một thứ âm thanh hoàn hảo, nhưng đó không phải là tất cả. Chỉ có một sự đầu tư nghiêm túc và đồng đều vào tất cả các công đoạn phần cứng mới là chìa khóa cho một chiếc smartphone với âm thanh tốt và làm vừa hài lòng khách hàng.