Cuộc thi ampli công suất lớn tự chế vừa được diễn đàn nghe nhìn lớn nhất Việt Nam VNAV tổ chức thành công ngày 7/7/2017 tại thành phố Hồ Chí Minh với sự tham gia của hàng loạt mẫu ampli có chất lượng vượt trội.

VNAV là tên viết tắt của Mạng Nghe Nhìn Việt Nam, diễn đàn về nghe nhìn lớn nhất Việt Nam, với gần 80 ngàn thành viên. Điễn đàn VNAV có truyền thống tổ chức các cuộc thi thường niên về thiết bị tăng âm công suất lớn (tự chế) sử dùng đèn điện tử ở phần công suất. Cuộc thi amply đèn điện tử công suất lớn năm nay được tổ chức vào ngày 7/7/2018, tại Trung tâm Hội nghị 272 Võ Thị Sáu, Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ một loạt các sự kiện của ngày hội dân chơi audio (Audiophile).

Thiết bị tăng âm sử dụng đèn điện tử hay còn được gọi là amply đèn, có khả năng mang lại một đặc tính âm thanh đặc biệt truyền cảm, quyến rũ và rất tinh tế nên được giới audiophile không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới đều ưa chuộng. Amply đèn hãng có tên tuổi thường được bán với giá cực đắt. Vì thế để sở hữu những sản phẩm amply đèn chất lượng trong một khoản chi phí cho phép, dân chơi âm thanh phải tìm đến giải pháp tự lắp (DIY). Giải pháp này ngoài mục đích kinh tế còn đem lại cho người chơi sự thỏa mãn về mặt sáng tạo cũng như chủ động lựa chọn những linh kiện tốt nhất, hay lựa chọn thiết kế amply phù hợp để phối ghép với các thiết bị sẵn có trong bộ dàn âm thanh.

Tuy có thiết kế mạch không quá phức tạp, nhưng việc lắp amply đèn đòi hỏi người chơi phải có kinh nghiệm, kiến thức kỹ thuật, sự khéo léo của đôi tay cùng với bộ óc sáng tạo để có thể tạo ra những sản phẩm vừa độc đáo, cá tính, vừa đúng kỹ thuật, đem lại chất lượng âm thanh tốt. Những người mới lắp amply đèn thường gặp hiện tượng "sôi", "ù", âm thanh không hay. Càng về sau khi đã lắp ráp thành công nhiều sản phẩm, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và được hỗ trợ bởi các thiết bị đo đạc, người chơi càng có khả năng tạo ra các sản phẩm chuyên nghiệp hơn.

Những người lắp amply đèn lâu năm, có nhiều kinh nghiệm thường thích sự thử thách lớn hơn, tìm cách chinh phục đỉnh cao với các bóng đèn điện tử có công suất tiêu tán anode lớn, lên tới vài trăm watt và chịu điện áp tới hàng ngàn volt. Những bóng đèn loại này trước đây thường được sử dụng làm bóng công suất trong các trạm phát sóng, hoặc trong các thiết bị quân sự và được gọi với cái tên chung là transmitting tube.

Khó khăn lớn nhất khi sử dụng loại bóng công suất lớn trong amply dân dụng là chúng đòi hỏi cấp một điện áp lớn, tối thiểu phải 700-800 volt và tối đa có thể tới cỡ 2000 volt. Mức điện áp nguy hiểm chết người đó đương nhiên là không dành cho các "tay mơ" mà phải những người chuyên nghiệp mới xử lý được. Khó khăn thứ hai là những loại bóng này ăn dòng lớn, rất khó tìm những biến thế xuất âm phù hợp hoặc nếu có cũng rất đắt, dẫn tới người chơi đa phần phải tự quấn lấy biến thế xuất âm. Khó khăn tiếp theo là việc sắp xếp, bố trí linh kiện thế nào để amply vừa gọn, dễ cơ động, vừa đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.

Một số người không tính toán kỹ, tham sử dụng linh kiện thì khi lắp xong amply không thể mang vác đi bất cứ đâu vì mỗi khối amply nặng tới gần 100 ký. Vì vậy, để lắp những amply đèn loại này đòi hỏi người chơi phải có sự nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng trước khi bắt đầu và đầu tư nghiêm túc cả về tài chính lẫn thời gian, công sức để có thể hoàn thành được sản phẩm. Trước đây, ở Việt Nam chỉ một số rất ít thợ ráp ampli chuyên nghiệp mới đủ khả năng ráp amply đèn công suất lớn. Nhưng cùng với sự phát triển rất nhanh của phong trào chơi âm thanh với vai trò dẫn dắt của VNAV, hiện có một số lượng khá đông dân chơi thường xuyên có trong nhà vài ba amply đèn công suất lớn.

Những cuộc thi amply đèn điện tử công suất lớn tự ráp của VNAV được tổ chức thường niên có chất lượng sản phẩm ngày càng tốt. Đến cuộc thi amply đèn điện tử công suất lớn VNAV Contest 2018, tuy số lượng sản phẩm dự thi không quá nhiều nhưng VNAV Contest 2018 là một cuộc tranh tài rất hấp dẫn giữa các "cao thủ", bởi những người tham gia đều là những nhân vật "gạo cội" trong phong trào DIY của diễn đàn VNAV. Trong số đó có những người có xuất phát điểm từ dân chơi, qua tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, nay đã trở thành những nhà sản xuất với các sản phẩm được đánh giá rất cao. Yếu tố thứ 2 khiến cuộc thi trở nên hấp dẫn là các loại bóng đèn điện tử công suất lớn đều là những loại bóng rất hay, nếu người ráp làm chủ được kỹ thuật thì sẽ có những sản phẩm "vô đối".

Điểm danh các loại bóng tham gia cuộc thi có thể chia thành các nhóm sau: Nhóm 1 gồm các loại bóng 3 cực kinh điển, được mệnh danh là vua của các loại bóng đèn điện tử, gồm 845, 211, GM70. Mặc dù có âm thanh rất hấp dẫn và công suất tiêu tán không quá lớn, song việc lắp amply với các loại bóng này khá khó khăn, bởi tầng công suất đòi hỏi tầng lái trước đó có khả năng cung cấp hiệu điện thế xoay chiều dao động, mà dân chơi thế giới gọi là swing voltage, tương đối lớn. Nhóm 2 gồm các loại bóng có đòi hỏi lái lưới dương, như 250TH, 810, 833, 4-250. Đây là các loại bóng công suất có hệ số khuếch đại khá cao, không đòi hỏi tầng lái có khả năng cung cấp hiệu điện thế dao động lớn, song để lắp ráp thành công những loại bóng này lại đòi hỏi người ráp phải vượt qua những khó khăn khác. Do lái lưới dương nên tầng lái đòi hỏi phải cung cấp dòng cao, trở kháng ra tương đối thấp, hoặc đòi hỏi biến thế nối tầng phải là loại đặc biệt. Ngoài ra, những loại bóng lớn như 250TH, 833 đòi hỏi cung cấp một mức điện áp cực lớn, cỡ trên 1000 volt mới có thể đem lại chất lượng âm thanh tốt. Nhóm 3 là các loại bóng tầm trung khá thông dụng, nhưng được lắp theo các loại mạch song song để tăng công suất. Các loại bóng này là KT88, 4146. Việc lắp ráp thành công một amply có nhiều bóng mắc song song cũng đòi hỏi người ráp phải rất rành kỹ thuật, nếu không lợi sẽ bất cập hại.

Ngoài ra, cuộc thi này còn có một điểm đặc biệt là giải chung kết PP và SE do khán giả bình chọn VNAV Contest 2018 được lồng ghép trong khuôn khổ các hoạt động của lễ hội Audiophile khu vực phía Nam. Ngoài việc tổ chức VNAV Contest, Ban tổ chức sự kiện này còn tổ chức các gian hàng của diễn đàn VNAV và diễn đàn Vnphoto. Bên cạnh đó, sẽ có những phòng trình diễn hệ thống âm thanh giành cho các nhà phân phối, đại lý âm thanh lớn nhằm gia tăng sự trải nghiệm đối với cộng đồng dân chơi Các sản phẩm DIY gửi đến tham dự VNAV Contest 2018 hứa hẹn có chất lượng khá đồng đều.