Tầm quan trọng của kim (cartridge) trong hệ thống mâm đĩa than

Dù là bộ phận nhỏ nhất, nhưng cartridge (kim) lại chính là bộ phận quan trọng nhất, đóng vai trò quyết định đến khả năng trình diễn và chất lượng âm thanh của hệ thống mâm đĩa than (turntable).

Sở dĩ nói đầu kim phono là bộ phận nhỏ nhất nhưng lại quan trọng bậc nhất trong mỗi mâm đĩa là bởi lẽ, nó chính là bộ phận trực tiếp tiếp xúc và thu thập dữ liệu âm thanh từ đĩa than (đĩa vinyl/đĩa nhựa/đĩa LP). Kim (cartridge) có nhiệm vụ ghi nhận dữ liệu âm thanh được lưu giữ trên rãnh ghi của đĩa than dưới dạng chuyển động cơ học, sau đó chuyển đổi nó thành tín hiệu điện để truyền tới phono & khuếch đại.

Kim gồm 2 phần là stylus (đầu kim) và phần thân. Đầu kim thường được sử dụng các thành phần có độ cứng cực kỳ cao và thông thường là kim cương công nghiệp. Đầu kim cương thường thường được mài nhọn thành một điểm rất nhỏ, có một vài tiêu chuẩn đầu kim khác nhau như Nude, spherical, elliptical, Shibata...mỗi loại sẽ có độ nhọn cũng như điểm tiếp xúc vào rãnh đĩa khác nhau, loại càng nhọn, càng tiếp xúc nhiều thì càng đắt, điển hình là fine line và elliptical.

Khi quét trên rãnh đĩa, chuyển động và cường độ di chuyển của đầu stylus là những gì được truyền tải thành các tần số và cường độ âm thanh. Stylus truyền động vào cantilever nhỏ và mảnh, đây là ống dẫn được đặt đầu kim stylus và cũng sẽ rung động theo đầu kim và truyền tải rung động đến bộ sinh tín hiệu bên trong thân cartridge.

Dựa vào cấu trúc bộ sinh tín hiệu (chuyển đổi giao động cơ học thành tín hiệu âm thanh (có bản chất là tín hiệu điện)), người ta chia cartridge làm 2 nhóm chính là Moving Magnet (MM) và Moving Coil (MC), mặc dù cả hai đầu cartridge đều sử dụng nguyên tắc vật lý tái tạo dòng điện dựa trên chuyển động trong trường điện từ. Giống như tên gọi thì Moving Magnet, thì phần nam châm của kim MM sẽ nằm ở cây cantilever di chuyển để tái tạo dòng điện trong khi đó hai phần coil trên cartridge sẽ được cố định. Còn trường hợp của Moving Coil, thì phần đuôi của cantilever sẽ có một coil được gắn ở phần đuôi và phần nam châm sẽ được cố định.

Tùy thuộc vào thiết kế của loại kim được sử dụng cho mâm đĩa là nam châm động (MM) hay sử dụng các cuộn dây động (MC) mà hệ thống âm thanh sẽ cần có một phono (phono stage/phono pre-amp) tương thích với tín hiệu thu được từ mâm đĩa than. Tất nhiên là cũng có những mẫu phono được thiết kế với khả năng hỗ trợ cho cả 2 loại tín hiệu phono cơ bản là MM và MC giúp đáp ứng nhu cầu trải nghiệm đa dạng của người chơi đĩa than.

Không chỉ có thiết kế, cấu trúc và đặc điểm của các thành phần cấu tạo nên cartridge có ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh của mâm đĩa, mà một yếu tố khác cũng có tác động không nhỏ đến khả năng trình diễn của cartridge nói riêng và cả mâm đĩa nói chung đó là áp lực mũi kim. Mũi kim luôn cần được đặt lên mặt đĩa với một áp lực vừa đủ, được xác định bởi chính thông số của loại kim phono đó, thông qua các thiết bị đo đạc chuyên dụng (thường được cung cấp bởi chính nhà sản xuất), và tất nhiên, áp lực mũi kim cũng còn được xác định bằng cả kinh nghiệm của người cân chỉnh. Yếu tố này đặc biệt quan trọng bởi nếu áp lực quá nặng sẽ khiến âm thanh bị tối và đục, áp lực quá nhẹ lại làm cho âm thanh trở nên mỏng và nghèo chi tiết.

Với những đặc điểm như đã nêu, chúng ta có thể thấy rất rõ rằng, cartridge (kim) chính là bộ phân quan trọng bậc nhất trong mỗi hệ thống mâm đĩa than, có ảnh hưởng trực tiếp và đóng vai trò quyết định đến khả năng trình diễn, chất lượng & đặc tính âm thanh của hệ thống. Do đó, cartridge là bộ phận đáng được chú trọng đầu tư nhất trong bộ mâm đĩa.

Mới đây, thị trường Việt Nam vừa chào đón thêm một dòng cartridge cao cấp của My Sonic Lab (Nhật Bản). Các sản phẩm kim đĩa than của thương hiệu này được cung cấp bởi HiFi World - Đại lý phối độc quyền của cartridge My Sonic Lab tại Việt Nam. Thương hiệu đầu kim đĩa than My Sonic Lab ra đời từ năm 2004 tại Nhật Bản bởi nhà sáng lập Yoshio Matsudaira, nhanh chóng được đón nhận nồng nhiệt và đánh giá rất cao từ giới chơi analogue hi-end nói chung và các tín đồ yêu thích máy đĩa than nói riêng.

My Sonic Lab đã phát triển và tạo nên danh tiếng rực rỡ cho hãng qua việc đạt được vô số giải thưởng danh giá trên thế giới trong thời gian qua. Đối với ông Yoshio Matsudaira việc dịch các thông tin từ các rãnh của một bản ghi thành một trải nghiệm âm nhạc thực tế rất thú vị. Tất cả những thành tựu kỹ thuật đáng chú ý này đều nhằm thỏa mãn đam mê cũng như truyền tải tình yêu & sự đam mê ấy rộng khắp trong giới yêu âm nhạc của ông.

Nền tảng của My Sonic Lab chính là công nghệ SH-μX - Một loại vật liệu lõi với những đặc tính ưu việt, đặc biệt là khả năng tạo mật độ từ thông bão hòa rất lớn và độ hấp thụ ban đầu cao hơn 3 lần so với lõi kim loại Hi-conventional thông thường. Hiện tại, My Sonic Lab có tất cả 6 model sản phẩm, gồm 5 catridge (Signature Platinum, Signature Gold, Ultra Eminent EX, Hyper Eminent EX, Eminent EX) và 1 headshell (SH-1rh).

Hoàng Anh